ترانزیستور قطعه ای است با سه پایه که در شکلهای مختلفی پیدا می شود.
وقتی به آن نگاه می کنیم ممکن است خیال کنیم این موجود سه پا چه کارهای عجیبی انجام می دهد ولی نگران نباشید.
تمام کاری که یک ترانزیستور انجام می دهد عبور جریان الکتریکی متناسب با فرمان دریافتی است.
یعنی شما به یکی از پایه ها فرمانی به شکل ولتاژ یا جریان ضعیفی را ارسال می کنید سپس آن دو پایه دیگر به جریان الکتریسیته اجازه عبور می دهند.
برای نمونه می توانید با دادن یک جریان ضعیف به ترانزیستور یک رله را روشن کنید و کارهای بسیاری دیگر.
حالا که اسرار ترانزیستور آشکار شد بپردازیم به انواع آن و این که هر کدام چگونه کار می کند.
در شکل بالا علامت متداولترین انواع ترانزیستورها را در مدارهای الکترونیکی مشاهده می کنید.
ترانزیستورهای BJT شکل فوق a : این ترانزیستور از انواع اولیه ترانزیستور می باشد و کار آن به این شکل است که در نوع NPN باید به پایه بیس آن B جریان مثبت کوچکی اعمال کنیم تا ترانزیستور از سمت کولکتور C جریان مثبت را به سمت امیتر E مانند یک دیود به شکل محدود هدایت کند و زمانی که ولتاژ بیس نسبت به امیتر مثبت 0.7 ولت شود ترانزیستور مانند دیود به طور کامل هدایت جریان را بدون محدودیت انجام می دهد.
در نوع PNP پایه بیس با جریان منفی تحریک می شود و همچنین جهت حرکت جریان مثبت از امیتر به کولکتور می باشد و هدایت کامل نیز زمانی است که بیس نسبت به کلکتور 0.7 ولت شود. از این رو به این نوع ترانزیستور منفی نیز گفته می شود.
نکته مهم در مورد این نوع ترانزیستور این هست که میتوانید با کم و زیاد کردن جریان بیس جریان عبوری از کولکتور و امیتر را کم و زیاد.
جریان کولکتور و امیتر چندین برابر جریان بیس می باشد و از این رو به این پارامتر ضریب تقویت ترانزیستور می گویند که برای ترانزیستورهای مختلف متفاوت است.
ترانزیستورهای FET شکل فوق b و c : این ترانزیستور با پایه گیت G تحریک می شود و با این کار مقاومت بین پایه های سورس S و درین D تغییر می کند.
این نوع ترانزیستور یک تفاوت با نوع a دارد. در نوع قبلی ترانزیستور مصرف کننده جریان بوده و با تغییر آن جریان کولکتور و ایمتر را تغییر میدادیم.
در این نوع این کار با تغییر ولتاژ گیت انجام می شود و در حقیقت ترانزیستور جریانی مصرف نمیکند.
از طرف دیگر ترانزیستورها از نظر توان هدایت الکتریکی نیز با هم متفاوت هستند و در شکلها و اندازه های مختلفی دیده می شوند.
با توجه به شکل زیر می توانید متداولترین شکلهای آنها را مشاهده کنید.